Αυτό το φιλμ, μάθημα ας μας γίνει

Του Γιώργου Θεοδωρίδη

Στο γνωστό από τη μελοποίηση του Θάνου Μικρούτσικου (Η Μπαλάντα του Οπερατέρ) ποίημα του Βολφ Μπίρμαν* λέγεται πολύ εύστοχα για τη Χιλή του Αλιέντε: “και με μια λέξη να ποια είναι η Χιλή: κάποιος που ταινία γυρίζει τη σκηνή του φόνου του”. Αυτός ο στίχος θα μπορούσε να έχει γραφτεί και για τη διαπραγμάτευση της κυβέρνησης τους τελευταίους πέντε μήνες.

Το 1973 ο Σαλβατόρ Αλιέντε έχοντας τεράστιες αυταπάτες για το αστικό καθεστώς και αρνούμενος να εξοπλίσει τις λαϊκές και εργατικές μάζες έπεσε ηρωικά με το όπλο στο χέρι όπως μαρτυρούν και τα φωτογραφικά ντοκουμέντα της εποχής. Το 2015 ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας αφού επί πέντε μήνες “γύρισε τη σκηνή του φόνου του”, ξάφνιασε πολλούς και για λίγο άλλαξε τα δεδομένα εξοπλίζοντας τις εργατικές και λαϊκές μάζες, όχι με όπλα φυσικά αλλά με την επιλογή του ΟΧΙ. Ο λαός άρπαξε την ευκαιρία και το μεγάλο ΟΧΙ ακούστηκε σαν ομοβροντία αληθινών όπλων σε κάθε γωνιά της χώρας και σε πολύ περισσότερο στα επιτελεία των Ευρωπαίων “εταίρων” και των ντόπιων συνεταίρων τους.
Μετά από αυτή την ελπιδοφόρα εξέλιξη, ο Πρωθυπουργός επέλεξε όχι μόνο να αγνοήσει αυτό το ΟΧΙ αλλά ασέλγησε πάνω του. Αρνήθηκε ακόμα και να το χρησιμοποιήσει σαν διαπραγματευτικό όπλο αφού πήγε στις Βρυξέλλες με ένα μεγάλο ΝΑΙ και την στήριξη, μεταξύ άλλων, του Σαμαρά, του Βενιζέλου, του Ψαριανού, του Άδωνι και της Βούλτεψη! Είναι απόλυτα λογικό οι δανειστές και οι Ευρωπαίοι “εταίροι” να προτείνουν πράγματα που θα ψήφιζαν με τα δύο χέρια όλοι αυτοί. Και ένα μικρό παιδί μπορεί να καταλάβει ότι η στήριξη της συμμορίας του “ΝΑΙ ΣΕ ΟΛΑ” είναι βαρίδι και όχι ατού...
Ο Τσίπρας λοιπόν αποφάσισε να αλλάξει τα δεδομένα. Αντί για τη “σκηνή του φόνου του” αποφάσισε να γυρίσει την 3η και πιο συγκλονιστική συνέχεια του γνωστού θρίλερ “Μνημόνιο”. Ο Τσίπρας μαζί με επαγγελματίες οικονομικούς δολοφόνους των ΕΕ-ΔΝΤ και τον βόρβορο της ελληνικής πολιτικής ζωής γυρίζει τη σκηνή του φόνου του ελληνικού λαού, των νέων γενιών, της αριστεράς, των αγώνων, των οραμάτων και των ιδεών της. Χωρίς ίσως να το καταλαβαίνει συνεχίζει να γυρίζει και τη σκηνή του δικού του φόνου. Σύντομα θα ζητήσουν το κεφάλι του και θα έχει τύχη χειρότερη από αυτή των Παπανδρέου, Βενιζέλου και Σαμαρά. Εκτός βέβαια αν μας εκπλήξει και πάλι και γίνει ένας σκληρός Βοναπάρτης που θα κυβερνάει πέρα από τα όρια του Συντάγματος στηριζόμενος στα ΜΑΤ, τα δικαστήρια και τον στρατό. Προσωπικά δεν νομίζω ότι μπορεί να το κάνει αυτό.
Αμέσως μετά τη συμφωνία ο Τσίπρας είχε το θράσος να πανηγυρίσει ότι κερδίσαμε να μην μεταφερθεί η δημόσια περιουσία σε fund του Λουξεμβούργου αλλά να την ξεπουλήσουμε μόνοι μας! Λες και αυτό το ενδεχόμενο υπήρχε στις συζητήσεις από πάντα. Πανηγυρίζει ότι θα πληρώσουν οι φτωχοί αλλά δε θα είναι οι μόνοι! Λες και έχουν να πληρώσουν έστω και λίγα. Η εναλλακτική ποια θα ήταν δηλαδή να πουλήσουν τα νεφρά και τα παιδιά τους; Τις επόμενες μέρες θα έρθουν στη βουλή με κοινοβουλευτικά και συνταγματικά πραξικοπήματα, τερατώδη κείμενα που θα σφραγίσουν αυτή την πορεία. H δημόσια περιουσία ξεπουλιέται στο σύνολο της, η τρόικα επανέρχεται και θα κάνει πιο στενό έλεγχο, τα εργασιακά διαλύονται ακόμα περισσότερο και τίθεται θέμα συνδικαλιστικού νόμου, οι φόροι αυξάνονται και οι συντάξεις πάνε στα 67 και βλέπουμε... Οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ που οι περισσότεροι δεν είναι επαγγελματίες της πολιτικής ούτε τους κρατάει κάποιος όπως αυτούς της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ πρέπει να αποφασίσουν αν θα είναι συνεργοί σε αυτό το έγκλημα ή θα συνεχίσουν με αξιοπρέπεια τη ζωή τους λέγοντας ένα καθαρό ΟΧΙ. Δεν υπάρχει πια το φύλλο συκής της στήριξης της “πρώτης αριστερής κυβέρνησης”. Δεν είναι αριστερά αυτό το πράγμα. Δεν μπορεί να ψηφιστεί μνημόνιο στο όνομα της αριστεράς.
Αν και η κατάσταση είναι πιο δύσκολη από ποτέ. δε θεωρώ τα πράγματα τετελεσμένα και τον λαό, τη νεολαία και την αριστερά καταδικασμένους να παρακολουθήσουν αμέτοχοι την δολοφονία τους. Στη συνέχεια του ποιήματος λέει: “αυτό το φιλμ, μάθημα ας μας γίνει” και όντως πρέπει πολύ σύντομα να καταλάβουμε τι έγινε και γρήγορα να προχωρήσουμε μπροστά. Η κυβέρνηση εκ των πραγμάτων θα μετατραπεί σε μια δοτή κυβέρνηση η οποία πολύ δύσκολα θα μπορέσει να εφαρμόσει αυτά τα τέρατα. Παράλληλα οι ιμπεριαλιστές της ΕΕ θα συνεχίσουν να τα ζητάνε όλα για όλα. Νέα ένταση της πολιτικής κρίσης είναι μπροστά μας με διάλυση και θρυμματισμό κομμάτων, νέα κόμματα και γιγάντιες πολιτικές ανακατατάξεις. Και όλα αυτά ενώ η κρίση του καπιταλισμού, που είναι και το πραγματικό πρόβλημα, οξύνεται και πάλι σε παγκόσμιο επίπεδο, κάνοντας κάθε σχέδιο ανασυγκρότησης του ελληνικού καπιταλισμού να μοιάζει γελοίο. Ο χρόνος όμως δεν κυλάει απαραίτητα υπέρ μας. Στην πολύ κρίσιμη περίοδο που ζούμε ισχύει ότι όποιος έχει σχέδιο, είναι καλύτερα οργανωμένος και κυρίως αποφασισμένος, αυτός θα νικήσει.
Αυτό το σχέδιο πρέπει να περάσει μέσα από τις εργατικές και λαϊκές μάζες. Με απλά λόγια και πολύ περισσότερο με έργα. Να μην αφήσουμε πουθενά να εφαρμοστεί αυτό το μνημόνιο τέρας. Υπάρχει εναλλακτική. Να εξηγήσουμε ότι δεν πρέπει να μας φοβίζει η χρεοκοπία. Αυτή για όλους μας έχει γίνει ήδη. Η χρεοκοπία θα είναι δική τους αυτή τη φορά και πρέπει να συνοδευτεί από την παύση πληρωμών και τη μονομερή διαγραφή του χρέους. Δεν πρέπει να μας φοβίζει (αν υπάρχει κανείς που τον φοβίζει πια) το περίφημο Grexit. Να βγούμε από αυτή τη φυλακή. Το “ελληνικό ευρώ” (δεν είμαστε ίσα και όμοια με τις άλλες χώρες) σημαίνει εξαθλίωση, καταστροφή της οικονομίας, μετατροπή μας σε αποικία. Πρέπει να κόψουμε δικό μας νόμισμα που θα εξυπηρετεί τις ανάγκες μιας ριζικά διαφορετικής οικονομίας. Γι' αυτό πρέπει να εθνικοποιήσουμε άμεσα τις τράπεζες αλλά και όλους τους βασικούς τομείς της οικονομίας κάτω από εργατικό έλεγχο. Να ξανανοίξουν τα κλειστά εργοστάσια, να καταληφθούν και να αυτοδιαχειριστούν από τους εργαζόμενους οι επιχειρήσεις που κλείνουν ή απολύουν. Να εφαρμόσουμε έναν νέο δημοκρατικό σχεδιασμό στην οικονομία που θα υπηρετεί τα άμεσα συμφέροντα της πλειοψηφίας της κοινωνίας. Να ζητήσουμε τη στήριξη και την αλληλεγγύη των εκατομμυρίων εργαζομένων στην Ευρώπη και όλον τον κόσμο που έχουν τα μάτια τους στραμμένα στην Ελλάδα. Να αντιμετωπίσουμε τα άμεσα και σημαντικά προβλήματα της διατροφής, ένδυσης και στέγης μέσα από δίκτυα αλληλεγγύης και μορφές αυτοοργάνωσης στις γειτονιές. Να είμαστε σε ετοιμότητα να υπερασπιστούμε μαχητικά στον δρόμο όλα τα δημοκρατικά και κοινωνικά δικαιώματα μας απέναντι σε αυτούς που ονειρεύονται ελληνικά “Μαϊντάν”. Να αποτρέψουμε μία νέα αντιδημοκρατική αναδίπλωση που εκπορεύεται από την ΕΕ, τους ντόπιους υπηρέτες τους και από άτομα και συμφέροντα, πολύ πιο σκοτεινά που κινούνται στα παρασκήνια της ιστορίας. Να ενισχύσουμε πέρα από τις κοινωνικές μορφές οργάνωσης και αυτοοργάνωσης, την πολιτική οργάνωση των εργαζομένων, των ανέργων, των νέων. Απορρίπτοντας τα λάθη και τις ανεπάρκειες του παρελθόντος αλλά και κρατώντας όλες τις θετικές εμπειρίες, το πολιτικό και ιδεολογικό υπόβαθρο να οικοδομήσουμε έναν νέο επαναστατικό κόμμα. Μια συνειδητή επαναστατική δύναμη που θα συγκρουστεί ιδεολογικά, πολιτικά και πρακτικά με τον καπιταλισμό και τους υπηρέτες του, που θα αποτελέσει την “αιχμή του δόρατος” του εργατικού κινήματος απέναντι στους ιμπεριαλιστές της ΕΕ και τους ντόπιους μαυραγορίτες.
Οι δυνάμεις για να γίνουν αυτά στην πράξη, υπάρχουν στην ελληνική κοινωνία και είναι πολύ σημαντικές. Γι αυτό μην έχουμε καμία αμφιβολία. Οι μεγάλες κοινωνικές και πολιτικές μετατοπίσεις που ξεκίνησαν με τα μνημόνια θα συνεχιστούν, θα μεγαλώσουν και θα βαθύνουν. Η κοινωνική και πολιτική ριζοσπαστικοποίηση όπως φάνηκε και από το ΟΧΙ της 5ης Ιουλίου συνεχίζεται και αυτή. Επίσης η αριστερά με τη γενική της έννοια και οι αγώνες, οι ιδέες και τα οράματα που κουβαλάει θα πληγούν αλλά δεν πρόκειται να πεθάνουν επειδή κάποια ανίκανα και φοβισμένα ανθρωπάκια που η ιστορία τους έφερε στο προσκήνιο αποφάσισαν να τα βιάσουν. Δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει αυτό. Η ιστορία βρίσκεται ακόμα μπροστά μας και όχι πίσω μας. Η ανάγκη των καιρών, είναι αυτή που γεννά τα οράματα, τις ιδέες, τις ηγεσίες και όχι κάποιοι μαριονετίστες στα παρασκήνια.
Στην αρχή σχετικότητας του Γαλιλαίου που είναι και το πρώτο αξίωμα της ειδικής θεωρίας της σχετικότητας του Αϊνστάιν αναφέρεται ότι: “Οι νόμοι της φυσικής είναι οι ίδιοι σε όλα τα αδρανειακά συστήματα αναφοράς”. Για την καπιταλιστική κοινωνία και οικονομία επίσης ισχύουν “νόμοι κίνησης”. Σε ένα κείμενο αφιερωμένο στον αυτόχειρα ποιητή Σεργκέι Γιεσένιν, ο Λέων Τρότσκι μέσα από την υλιστική διαλεκτική αποτυπώνει αριστοτεχνικά την αρχή της σχετικότητας στο κοινωνικό επίπεδο. Το απόσπασμα που ακολουθεί ας διαβαστεί προσεκτικά, ειδικά από αυτούς που έχουν μια τάση να απογοητεύονται (όχι αδικαιολόγητα) από τις πράξεις και τις προδοσίες ανθρώπων που αποδεικνύονται νάνοι όταν μετριούνται με το μπόι της ιστορίας.
"Σ' αυτό το θύμισμα στον ποιητή ας μην υπάρξει τίποτα που να μας καταθλίψει ή να μας κάνει να χάσουμε το θάρρος μας. Το ελατήριο της εποχής μας είναι πολύ πιο δυνατό από το ελατήριο του καθενός μας. Το σπείρωμα της ιστορίας θα ξετυλιχτεί ως την άκρη. Ας μην αντιταχτούμε σ' αυτό, ας το βοηθήσουμε με τις συνειδητές προσπάθειες της σκέψης και της θέλησης. Ας προετοιμάσουμε το μέλλον. Ας κατακτήσουμε, για τον καθένα και για την καθεμία, το δικαίωμα στο ψωμί και το δικαίωμα στο τραγούδι. Ο ποιητής πέθανε, ζήτω η ποίηση!"
* Ο Βολφ Μπίρμαν υπήρξε ένας φλογερός στρατευμένος ποιητής. Σήμερα με αυτό το όνομα υπάρχει ένα περίεργος αντικομμουνιστής γέρος που προσκυνάει τη Μέρκελ και τον γερμανικό ιμπεριαλισμό. Όπως θα έλεγε ο νεότερος εαυτός του “σαν χέλι γλοιώδικο έχει πουληθεί, τον έχουμε σιχαθεί”.